Πολυκυστικές ωοθήκες: Ο γρίφος που ταλαιπωρεί τις γυναίκες

Μερικές φορές, οι επιστήμονες βιάζονται να δώσουν όνομα σε ένα σύνδρομο το οποίο δεν ξέρουν καλά. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών, το οποίο ταλαιπωρεί ποσοστό έως και 10% των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας, αλλά παρά την ονομασία του δεν προκαλεί πάντοτε κύστεις στις ωοθήκες, αναφέρει η εφημερίδα «Νιου Γιορκ Τάιμς».

Οι κύστεις αυτές, που στην πραγματικότητα αποτελούν διογκωμένα ωοθυλάκια, αποτελούν μονάχα μία από τις εκδηλώσεις αυτής της πολύπλοκης ορμονικής διαταραχής. Άλλα εξαιρετικά συχνά συμπτώματα είναι ο ακανόνιστος έμμηνος κύκλος και οι δυσκολίες στη σύλληψη, που οφείλονται στην αδυναμία των ωοθυλακίων να ωριμάσουν πλήρως και να απελευθερώσουν το ωάριό τους.

Οι ασθενείς συχνά έχουν επίσης διογκωμένες ωοθήκες και έντονη αιμορραγία κατά την έμμηνο ρύση, ενώ σε όσες έχουν κύστεις, ο αριθμός τους μπορεί να αυξάνεται με το πέρασμα του χρόνου.

Ωστόσο, η διάγνωση δεν βασίζεται σε όλ’ αυτά τα συμπτώματα, αλλά μόνο σε τρία, εκ των οποίων η γυναίκα πρέπει να έχει τα δύο:

* Ακανόνιστη έμμηνος ρύση

* Ενδείξεις αυξημένων ανδρογόνων (όπως η τεστοστερόνη) στο αίμα. Τέτοιες ενδείξεις είναι η ακμή, η αυξημένη τριχοφυΐα στο πρόσωπο, τον θώρακα, την κοιλιά, τους μηρούς κ.λπ., και μερικές φορές η ανδρικού τύπου αλωπεκία.

* Πολλές κύστεις στις ωοθήκες, που τεκμηριώνονται με το υπερηχογράφημα.

Ένα άλλο χαρακτηριστικό του συνδρόμου, που παρατηρείται σε μία στις δύο ασθενείς, είναι η παχυσαρκία. Πολλοί ειδικοί πιστεύουν ότι αυτή άγεται από την αντοχή στην ινσουλίνη η οποία ευνοεί την αποθήκευση λίπους στο σώμα, κατά τον δρα Ρίτσαρντ Σκοτ Λούσιντι, αναπληρωτή καθηγητή στο Τμήμα Αναπαραγωγικής Ενδοκρινολογίας & Υπογονιμότητας του Πανεπιστημίου Commonwealth της Βιρτζίνια.

Άλλοι ειδικοί πιστεύουν ότι το ουσιώδες πρόβλημα δεν είναι η αντοχή στην ινσουλίνη, αλλά η ορμονική δυσλειτουργία του υποθαλάμου - μίας μικρής δομής στην βάση του εγκεφάλου, η οποία παράγει τις ορμόνες που διεγείρουν τον παρακείμενο, κύριο αδένα του σώματος: την υπόφυση.

Στις περισσότερες γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, η υπόφυση παράγει υπερβολικές ποσότητες της ορμόνης LH η οποία διεγείρει την παραγωγή ανδρογόνων από τις ωοθήκες, κατά τον δρα Ρόμπερτ Λ. Μπαρμπιέρι, επικεφαλής τουΤμήματος Μαιευτικής & Γυναικολογίας στο Νοσοκομείο Brigham and Women’s, στη Βοστώνη.

Ρόλο παίζει και η κληρονομικότητα, με τα υπαίτια γονίδια να μεταδίδονται από τους γονείς στις κόρες αλλά και τους γιους τους, με τις μεν κόρες να εκδηλώνουν σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, τους δε γιους να παρουσιάζουν πρόωρη φαλάκρα ή υπερβολική τριχοφυΐα.

Ανεξάρτητα από την αιτία, γεγονός παραμένει πως αν μείνει δίχως θεραπεία, το σύνδρομο μπορεί να πλήξει τη γονιμότητα της γυναίκας και να αυξήσει τον κίνδυνο καρκίνου του ενδομητρίου, επειδή οι ορμονικές διακυμάνσεις που προκαλεί οδηγούν σε πάχυνση του εσωτερικού τοιχώματος της μήτρας.

Για την αντιμετώπισή του χορηγούνται στις γυναίκες διάφορα φάρμακα (π.χ. αντισυλληπτικά, ένα αντιυπερτασικό που καταπολεμά την υπερτρίχωση, διεγερτικά των ωοθηκών κ.λπ.), αναλόγως με τις ανάγκες τους.

Σε όσες έχουν πρόβλημα βάρους, συνιστάται απώλεια του 10% του αρχικού σωματικού βάρους, διότι το αδυνάτισμα ομαλοποιεί σημαντικά τον κύκλο. Η δίαιτα που θα κάνουν πρέπει να έχει μειωμένους υδατάνθρακες (πρέπει να αποφεύγουν τους επεξεργασμένους υδατάνθρακες, όπως ζάχαρη, λευκό ψωμί, φρυγανιές, δημητριακά, ζυμαρικά και ρύζι), ενώ συνιστώνται τέσσερα ή πέντε μικρά γεύματα την ημέρα και γυμναστική τουλάχιστον πέντε φορές την εβδομάδα.