κουβεντες γυναικων

" Όταν εκπαιδεύεις ένα αγόρι, μορφώνεις ένα αγόρι. Όταν εκπαιδεύεις ένα κορίτσι, μορφώνεις μια ολόκληρη γενιά."

ελληνική ημερομηνία

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ

Ολα για την γυναικα .το σπιτι,το παιδι,την οικογενεια....
Powered By Blogger

Τρίτη 16 Δεκεμβρίου 2014

Τραυλισμός στα παιδιά. Πότε ανησυχώ;



Διάγνωση και θεραπεία.


Τι είναι ο τραυλισμός
Ένα από τα σημαντικότερα βήματα διάγνωσης του τραυλισμού είναι ο καθορισμός του τι ακριβώς είναι διαταραχή της ροής της ομιλίας.
Εάν η εύρυθμη ομιλία χαρακτηρίζεται από ομαλή μετάβαση μεταξύ ήχων, συλλαβών και λέξεων, τότε η δύσρυθμη ομιλία χαρακτηρίζεται από την έλλειψη αυτής. Ο τραυλισμός αποτελεί διαταραχή επικοινωνίας κατά την οποία η ροή ομιλίας διακόπτεται από επανάληψη (λέξης, συλλαβής ή φωνήματος), επιμήκυνση φωνήματος, μπλοκάρισμα, επαναδιατύπωση, παρεμβολή ήχων/φωνημάτων, τα οποία διαφέρουν ποιοτικά και ποσοτικά από αυτά που εμφανίζονται στην ομιλία ατόμων που δεν τραυλίζουν. Επίσης, άτομα που τραυλίζουν μπορεί να παρουσιάζουν και δευτερεύουσες μη λεκτικές συμπεριφορές όπως είναι οι ακόλουθες: αποφυγή βλεμματικής επαφής, επαναλαμβανόμενες ρυθμικές κινήσεις των άκρων, μορφασμοί, πίεση των χειλιών, κλείσιμο των ματιών κ.τ.λ. Τέλος, όταν μιλάμε για «τραυλισμό» δεν πρέπει να ξεχνάμε τις συναισθηματικές του προεκτάσεις. Αρκετά άτομα που τραυλίζουν νοιώθουν ντροπή, θυμό, απογοήτευση,άγχος, άρνηση για τον τραυλισμό κ.τ.λ. (Guitar, 1998).
Για αρκετά χρόνια οι κλινικοί και ερευνητές προσπαθούσαν να βρουν τρόπο να εξετάζουν και να περιγράφουν τις δυσρυθμίες ατόμων που τραυλίζουν και ατόμων που δεν τραυλίζουν, αλλά παρουσιάζουν κάποιες δυσρυθμίες στην ομιλία τους. Το προϊόν/αποτέλεσμα των μελετών αυτών είναι ένα σύστημα κατηγοριοποίησης στο οποίο οι δυσρυθμίες μπορούν να χωριστούν στις εξής δύο μεγάλες ομάδες: ενδολεκτικές δυσρυθμίες (within-word disfluencies), οι οποίες αναφέρονται και ως SLDs (stuttering-like disfluencies), και δυσρυθμίες μεταξύ των λέξεων (between-word disfluencies), οι οποίες αναφέρονται και ως non-SLDs. Στην πρώτη ομάδα συναντούμε τις παρακάτω δυσρυθμίες: επανάληψη φωνήματος (π.χ. «Τ-τ-τ-τι θέλεις;»), επανάληψη συλλαβής (π.χ. «Τι θε-θε-θέλεις;»), επανάληψη μονοσύλλαβης λέξης (π.χ. «Τι-τι-τι θέλεις;»), επιμήκυνση φωνήματος (π.χ. «Τιιι θέλεις;») και μπλοκάρισμα. Αντίθετα, η επανάληψη φράσης (π.χ. «Θέλω να, θέλω να πάω σινεμά), η αναθεώρηση/επαναδιατύπωση (π.χ. «Θέλω να πάω σινεμά, όχι, θέατρο») και η παρεμβολή ήχου/φωνήματος (π.χ. «Θέλω να πάω εεε σινεμά) θεωρούνται δυσρυθμίες μεταξύ των λέξεων ή αλλιώς non-SLDs (Yairi, 1997b).


Πότε είναι φυσιολογικός ο τραυλισμός; 
Σε κάποιο βαθμό «φυσιολογικές» δυσρυθμίες εμφανίζονται στην ομιλία μικρών παιδιών κατά τη διάρκεια της γλωσσικής και φωνολογικής τους ανάπτυξης. Καθώς οι αρθρωτικές και γλωσσικές ικανότητες των παιδιών εξελίσσονται με την ηλικία και την πάροδο του χρόνου, το ίδιο συμβαίνει και με την εύρυθμη ομιλία. Επομένως, για μικρά παιδιά τα οποία εμφανίζουν δυσρυθμίες στην ομιλία τους είναι κάποιες φορές δύσκολο να καθοριστεί, εάν αυτές είναι «φυσιολογικές» ή εάν αποτελούν χαρακτηριστικά τραυλισμού. Ένας τρόπος διαχωρισμού του τραυλισμού από τη «φυσιολογικά» δύσρυθμη ομιλία είναι η ποσοτική και ποιοτική αξιολόγηση των δυσρυθμιών, καθώς και άλλων παραγόντων, όπως είναι η αντίδραση του ατόμου σε αυτές (Curlee, 1998).

Πώς αξιολογείται ο τραυλισμός; 
Η αξιολόγηση ατόμων που τραυλίζουν είναι πολυπαραγοντική και αφορά στο άτομο συνολικά και όχι μόνο στα λεκτικά χαρακτηριστικά του τραυλισμού. 
Όπως σε κάθε περίπτωση λογοθεραπευτικής αξιολόγησης, έτσι και στην περίπτωση του τραυλισμού η αξιολόγηση πρέπει να ξεκινά με συγκεκριμένα ερωτήματα τα οποία μπορεί να αλλάζουν ανάλογα με την ηλικία του εκάστοτε ατόμου. Για παράδειγμα, για παιδιά προσχολικής ηλικίας η ερώτηση μπορεί να είναι «Τραυλίζει το παιδί ή έχει αυξημένες πιθανότητες για αυτό;» ή/και «Μπορεί το παιδί να ξεπεράσει τις τυχόν δυσρυθμίες του χωρίς θεραπευτική παρέμβαση;». Αντίθετα, για παιδιά σχολικής ηλικίας, εφήβους ή ενήλικες η ερώτηση αξιολόγησης μπορεί να είναι «Ποιος είναι ο βαθμός σοβαρότητας του τραυλισμού;» ή/και «Με ποιο τρόπο μπορεί να βοηθηθεί το άτομο που τραυλίζει;».
Μια ολοκληρωμένη αξιολόγηση, τόσο στην περίπτωση παιδιών όσο και ενηλίκων, δεν πρέπει να περιορίζεται μόνο στην καταμέτρηση και την ανάλυση των δυσρυθμιών. Αντίθετα, λόγω της πολυπαραγοντικής φύσης του τραυλισμού, ο κλινικός οφείλει να συγκεντρώσει δεδομένα που αφορούν στα συναισθήματα και τις αντιδράσεις του ατόμου που τραυλίζει απέναντι στο πρόβλημα ομιλίας του και πληροφορίες σχετικά με το επικοινωνιακό περιβάλλον του.

Οι στόχοι της λογοπαθολογικής αξιολόγησης ποικίλουν από άτομο σε άτομο και εξαρτώνται από διάφορους παράγοντες όπως είναι η ηλικία. Στη συνέχεια αναφέρονται οι στόχοι αυτοί ξεχωριστά για την αξιολόγηση παιδιών και για την αξιολόγηση ενηλίκων.

Ποιοι είναι οι στόχοι της λογοθεραπευτικής αξιολόγησης παιδιών σχολικής και προσχολικής ηλικίας; 
Οι στόχοι της λογοθεραπευτικής αξιολόγησης παιδιών σχολικής και προσχολικής ηλικίας των οποίων η ομιλία χαρακτηρίζεται από δυσρυθμίες είναι οι ακόλουθοι:
 Διαφοροδιάγνωση παιδιών που εμφανίζουν «φυσιολογικές» δυσρυθμίες και αυτών που τραυλίζουν.
 Αξιολόγηση σοβαρότητας τραυλισμού.
 Εκτίμηση της πρόγνωσης, δηλαδή πόσο πιθανό είναι το παιδί να σταματήσει να τραυλίζει χωρίς θεραπευτική παρέμβαση.
 Συλλογή δεδομένων για το σχεδιασμό κατάλληλων θεραπευτικών στόχων.
 Αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας της θεραπείας.

Τι ρωτά ο λογοθεραπευτής τους γονείς
Βασικός σκοπός της συνέντευξης με τους γονείς είναι η συγκέντρωση πληροφοριών που αφορούν στο παιδί και την ομιλία του, η διερεύνηση των προβληματισμών τους, των συναισθημάτων τους και των αντιλήψεών τους σχετικά με το πρόβλημα ροής της ομιλίας του παιδιού τους, καθώς και των αντιδράσεών τους σε αυτό. Επίσης, βάσει των λεγομένων των γονιών ο κλινικός προσπαθεί να διαμορφώσει μια αδρή εικόνα σχετικά με την επίδραση του τραυλισμού στην επικοινωνία και γενικά τη ζωή του παιδιού.

Η αξιολόγηση συνήθως ξεκινά με τη συμπλήρωση του ιστορικού του παιδιού, το οποίο, ως γνωστόν, αναφέρεται σε διάφορους τομείς όπως είναι: ιστορικό κυήσεως και τοκετού, ιατρικό ιστορικό, οικογενειακό ιστορικό, αναπτυξιακό ιστορικό, κοινωνικοσυναισθηματικό ιστορικό, εκπαιδευτικό/σχολικό ιστορικό κ.τ.λ. Παρ’όλα αυτά, είναι ανάγκη να αναφερθεί ότι έρευνες έχουν δείξει ότι δεν υπάρχουν στατιστικά σημαντικές διαφορές στη διάρκεια της κύησης, του τοκετού, του βάρους του νεογνού, και της ηλικίας των γονέων των παιδιών που τραυλίζουν κι αυτών που δεν τραυλίζουν (Berry, 1938). Τέλος, αυτές οι δύο ομάδες παιδιών δε διαφέρουν σημαντικά στo ιατρικό ιστορικό, στην κινητική ανάπτυξη, σε δεξιότητες αυτοεξυπηρέτησης και στην απόκτηση του ελέγχου σφικτήρων (Bloodstein,1995).

Ένα πολύ σημαντικό κομμάτι του ιστορικού και της συνέντευξης με τους γονείς είναι οι πληροφορίες που αφορούν στην ομιλία και το λόγο του παιδιού. Εκτός από τα συνηθισμένα ερωτήματα τα οποία περιέχονται σε ένα γενικό λογοθεραπευτικό ιστορικό (π.χ. πότε είπε τις πρώτες του λέξεις.) είναι σημαντικό να υποβάλλονται και πιο ειδικές για τον τραυλισμό ερωτήσεις. Παρακάτω παρατίθεται ενδεικτικά ένα ολοκληρωμένο λογοθεραπευτικό ιστορικό κατάλληλο για αξιολόγηση διαταραχών ροής ομιλίας. Φυσικά, ο κλινικός καλείται κάθε φορά να προσαρμόζει τις ερωτήσεις ανάλογα με τις ανάγκες της εκάστοτε αξιολόγησης. Τέλος, είναι πολύ σημαντικό να χρησιμοποιεί ο λογοθεραπευτής στρατηγικές οι οποίες να του εξασφαλίζουν ότι οι γονείς κατανοούν τις ερωτήσεις και δίνουν αξιόπιστες απαντήσεις. Για παράδειγμα, όταν ο γονιός ρωτάται για τις δυσρυθμίες του παιδιού, ο κλινικός μπορεί να του ζητήσει να παραθέσει παραδείγματα.

Εκτός από τη συνέντευξη είναι αρκετά χρήσιμο για τον κλινικό να παρακολουθήσει το παιδί με το γονιό του, καθώς παίζουν ή συζητούν. Είναι γνωστό ότι υπάρχει γενετική προδιάθεση στον τραυλισμό και δεν ευθύνονται οι γονείς του για αυτό. Παρ‘ όλα αυτά, κατάλληλες τροποποιήσεις στο περιβάλλον του παιδιού μπορεί να βελτιώσουν τη ροή της ομιλίας του. Κατά τη διάρκεια αλληλεπίδρασης του γονιού με το παιδί ο κλινικός παρατηρεί το ρυθμό ομιλίας του γονέα, τις συντακτικές δομές και το λεξιλόγιο που χρησιμοποιεί και γενικά το επικοινωνιακό του στυλ δηλαδή, εάν κάνει πολλές ερωτήσεις στο παιδί, εάν το διακόπτει, εάν διατηρεί βλεμματική επαφή (κυρίως τη στιγμή της δυσρυθμίας) και πώς αντιμετωπίζει (λεκτικά και μη λεκτικά) τις δυσρυθμίες του παιδιού τη στιγμή που συμβαίνουν (π.χ. εάν συμπληρώνει τις δύσρυθμες φράσεις του, εάν του λέει να σταματήσει να πάρει μια βαθιά ανάσα και να ξαναπεί αυτό που θέλει κ.τ.λ.). Σκοπός αυτού του μέρους της αξιολόγησης είναι η αναγνώριση πιθανών παραγόντων που επηρεάζουν τη ροή ομιλίας του παιδιού, έτσι ώστε στη συνέχεια να μπορούν να τροποποιηθούν από τους γονείς με τη βοήθεια, φυσικά, του κλινικού. Για παράδειγμα, για ορισμένα παιδιά ο γρήγορος ρυθμός ομιλίας των γονιών τους και οι αυξημένες έμμεσες απαιτήσεις τους για χρήση πολύπλοκων συντακτικών δομών μπορεί να λειτουργεί αρνητικά στη διατήρηση ευρυθμίας. Η διαδικασία της αξιολόγησης δεν ολοκληρώνεται με την ανάλυση και εκτίμηση των ποιοτικών και ποσοτικών στοιχείων που έχουν συλλεχθεί. Αντίθετα, η ενημέρωση των γονέων παιδιού προσχολικής και σχολικής ηλικίας και του ενήλικα που τραυλίζει αποτελεί το τελευταίο στάδιο της αξιολόγησης.

Σε αυτή τη συνάντηση ο λογοθεραπευτής καλείται να ενημερώσει τους ενδιαφερομένους για τα ευρήματα της αξιολόγησης, να απαντήσει το κύριο ή/και άλλα ερωτήματα των γονιών ή του ίδιου του ατόμου που τραυλίζει (π.χ. «Το παιδί τραυλίζει ή οι δυσρυθμίες του είναι «φυσιολογικές»;, «Ποιος είναι ο βαθμός σοβαρότητας του τραυλισμού»;) και τέλος να προτείνει και να συζητήσει με τους ενδιαφερομένους για πιθανές λύσεις (π.χ. επαναξιολόγηση μετά από 2-3 μήνες, άμεση έναρξη θεραπευτικού προγράμματος κ.τ.λ.).

Η αποτελεσματική θεραπεία του τραυλισμού εξαρτάται από την έγκαιρη συμβουλή του λογοθεραπευτή. Η λογοθεραπευτική παρέμβαση πρέπει να αρχίζει σχετικά σύντομα μετά την εμφάνιση του προβλήματος και οι γονείς πρέπει να εμπλακούν ουσιαστικά και να έχουν ενεργή συμμετοχή στο θεραπευτικό πρόγραμμα.

Κατανοώντας λεπτομερώς τη δυσκολία του παιδιού, θα μπορέσετε να του συμπεριφερθείτε με τρόπο που θα το βοηθήσει να ξεπεράσει τη δυσκολία αυτή.

Πότε πρέπει να ανησυχούν οι γονείς; 
Θυμηθείτε ότι:

• οι δισταγμοί και οι επαναλήψεις είναι αρκετά φυσιολογικά στοιχεία στον πρώιμο λόγο ενός παιδιού προ-σχολικής ηλικίας. Τέτοια συμπτώματα μπορεί να διαρκέσουν κάποιο χρονικό διάστημα.

• σε κάποια παιδιά οι ίδιοι δισταγμοί και επαναλήψεις ενδέχεται να μετεξελιχθούν σε παγιωμένο τραυλισμό.

Τι πρέπει να κάνουν οι γονείς; 

Προσπαθείτε να μη δείχνετε ανυπόμονοι ή ενοχλημένοι από τον τρόπο της ομιλίας του παιδιού σας. Αποδεχτείτε τα κομπιάσματα. Αντιδράστε με τον ίδιο τρόπο είτε το παιδί μιλά φυσιολογικά είτε τραυλίζει. Μην εστιάζετε την προσοχή σας στις επαναλήψεις των συλλαβών που κάνει το παιδί σας, ούτε στους μορφασμούς, που πιθανόν τις συνοδεύουν. Δείξτε στο παιδί σας με τον τρόπο σας, τις εκφράσεις του προσώπου σας, τη γλώσσα του σώματός σας και τις πράξεις σας, ότι προσέχετε αυτό που σας λέει και όχι τον τρόπο με τον οποίο σας το λέει. Διατηρείτε οπτική επαφή, μη δείχνετε ανήσυχοι στο άκουσμα της δυσκολίας. Περιμένετε υπομονετικά και φυσικά έως ότου το παιδί σας ολοκληρώσει τη φράση/τις φράσεις του. Έτσι θα μειώσετε σημαντικά το άγχος του παιδιού σας.

Μην κάνετε παρατηρήσεις όπως: “μίλα πιο αργά”, “χαλάρωσε”, “πάρε βαθιά ανάσα”, “ηρέμησε” ή “σκέψου πρώτα τι θέλεις να πεις”. Τέτοιες συμβουλές δεν παρέχουν καμία μακροπρόθεσμη βοήθεια στο παιδί κι ας φαίνεται ότι μπορεί να “διορθώνουν” τα κομπιάσματα βραχυπρόθεσμα. Προσπαθήστε να μιλάτε εσείς ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ αργά, χωρίς βιασύνη, αλλά όχι τόσο αργά που να φαίνεται αφύσικο! Μιλάτε στο παιδί χωρίς βιασύνη και κάνοντας συχνές παύσεις. Περιμένετε λίγα δευτερόλεπτα (3-4), αφού το παιδί τελειώσει το λόγο του, προτού εσείς αρχίσετε να μιλάτε (αυτό βοηθάει στην επιβράδυνση του γενικού ρυθμού της συνομιλίας). Ο δικός σας αργός, ήρεμος τρόπος ομιλίας θα είναι πολύ πιο αποδοτικός από οποιαδήποτε άσκησηκριτικής ή συμβουλή όπως “μίλα πιο αργά” ή “προσπάθησε πάλι πιο αργά”

Δίνετε αρκετό χρόνο στο παιδί σας να μιλά χωρίς να το διακόπτετε. Όσο κι αν παρασύρεστε να ολοκληρώνετε τις προτάσεις ή να συμπληρώνετε τις λέξεις του, για να το βοηθήσετε, όταν δυσκολεύεται, μην το κάνετε. Μη μιλάτε εκ μέρους του παιδιού σε συζητήσεις με άλλα πρόσωπα. Μη δείχνετε ανήσυχοι, όταν το παιδί μιλάει μπροστά σε κόσμο και τραυλίζει.

Βοηθήστε όλα τα μέλη της οικογένειας στο σπίτι να μάθουν να μιλούν με τη σειρά και να ακούν. Ίσως θα πρέπει να βρεθείτε πολλές φορές στο ρόλο του “τροχονόμου” σε μια οικογενειακή συζήτηση,, ώστε να οργανώσετε τη σειρά των συμμετεχόντων. Όλα τα παιδιά, και ειδικότερα αυτά που τραυλίζουν, βρίσκουν ότι είναι ευκολότερο να μιλούν όταν δεν τα διακόπτουν συχνά και όταν έχουν την προσοχή του συνομιλητή τους.

Μειώστε τον αριθμό των ερωτήσεων που απευθύνετε στο παιδί σας. Τα παιδιά μιλούν με μεγαλύτερη ελευθερία, όταν εκφράζουν τις δικές τους ιδέες απ’ ό,τι, όταν απαντούν στις ερωτήσεις ενός ενήλικα. Αντί να ρωτάτε, απλά σχολιάζετε τα όσα σας είπε το παιδί, δείχνοντάς του με τον τρόπο αυτό ότι το ακούσατε με προσοχή.

Μιλάτε καθαρά, με απλές, μικρές προτάσεις. Μη βομβαρδίζετε το παιδί σας με λόγια.

Σιγουρευτείτε ότι το παιδί σας ξεκουράζεται αρκετά με ύπνο, τρώει καλά και γυμνάζεται/εκτονώνεται. Θέστε σε ισχύ ένα σταθερό ημερήσιο πρόγραμμα που να εξασφαλίζει στο παιδί σας αρκετό χρόνο για ύπνο (μεσημέρι και βράδυ), μια ευχάριστη ώρα φαγητού χωρίς χρονική ή άλλη πίεση, καθώς και αρκετό χρόνο για παιχνίδι. Υποστηρίξτε το παιδί να συνηθίσει να ακολουθεί το πρόγραμμά του, χωρίς άγχος και πίεση.

Δείξτε στο παιδί ότι το αγαπάτε γι’ αυτό που είναι. Τονίστε θετικές πτυχές του εαυτού του και επιβραβεύστε τα μικρά αλλά σημαντικά επιτεύγματά του. Μειώστε την κριτική σας απέναντι στο παιδί που τραυλίζει. Χρησιμοποιήστε τον έπαινο, την ενθάρρυνση και την επιβράβευση αρκετά συχνά σε όλο το διάστημα της αποκατάστασης.


Πάνω από όλα, δώστε στο παιδί σας να αντιληφθεί ότι το αποδέχεστε όπως είναι. Ο δικός σας αργός, ήρεμος τρόπος ομιλίας και τα πράγματα που μπορείτε να κάνετε, για να βοηθήσετε το παιδί να αναπτύξειαυτοπεποίθηση ως ομιλητής μπορούν να του αυξήσουν την ευχέρεια στην ομιλία και να μειώσουν τον τραυλισμό. Η υποστήριξη αυτή προς το παιδί, είτε τραυλίζει είτε όχι, είναι πολύ σημαντική και αποτελεσματική.

Ανησυχια για το λογο του παιδιου...



      Πότε εμφανίζονται συνήθως τα προβλήματα στο λόγο;

Τα προβλήματα λόγου (επικοινωνίας ή μάθησης) καλύπτουν μια ευρεία γκάμα διαταραχών ανάλογα με το επίπεδο όπου εκδηλώνονται οι δυσκολίες (προφορικό ή γραπτό λόγο) και την αιτιολογία των δυσκολιών (δευτερογενή ή πρωτογενή προβλήματα). Δεδομένης λοιπόν της ποικιλίας των δυσκολιών και συνυπολογίζοντας το γεγονός ότι στην ομιλία, το λόγο και τη μάθηση, όπως και σε όλους τους ψυχοβιολογικούς τομείς, κάθε άτομο έχει το δικό του ρυθμό ανάπτυξης, καταλαβαίνει κανείς ότι δύσκολα μπορούν προσδιοριστούν συγκεκριμένες ηλικίες εμφάνισης των προβλημάτων. Ωστόσο, υπάρχουν κάποια χρονικά όρια τα οποία αν το παιδί υπερβεί, πρέπει οι γονείς να ζητήσουν τη γνώμη του ειδικού. Για παράδειγμα, τα περισσότερα παιδιά ξεκινούν να μιλούν λίγο μετά τα πρώτα τους γενέθλια. Κάποια άλλα καθυστερούν έως περίπου τα 2 χρόνια, δίχως αυτό να σημαίνει ότι είναι λιγότερο έξυπνα από τα πρώτα. Εάν όμως το παιδί συνεχίζει να μη μιλά μετά τα 2 χρόνια, καλό είναι να ζητηθεί η εκτίμηση ενός ειδικού στο λόγο (λογοπεδικού / λογοθεραπευτή – οι όροι χρησιμοποιούνται εναλλακτικά και δεν δηλώνουν διαφορετικές ειδικότητες).

      Πώς μπορεί ο γονιός να διαπιστώσει εάν υπάρχει πρόβλημα στο λόγο;

Οι γονείς καλό είναι να βρίσκονται σε εγρήγορση και να παρατηρούν προσεκτικά τα παιδιά τους. Τα πλέον καθοριστικά χρόνια όσον αφορά την ανάπτυξη της ομιλίας και του προφορικού λόγου στο παιδί είναι από 1.6 – 4.6 χρονών (αντίστοιχα, όσον αφορά τον γραπτό λόγο, οι πιο καθοριστικές ηλικίες είναι οι τρεις πρώτες τάξεις του Δημοτικού σχολείου). Τα ανησυχητικά συμπτώματα στο λόγο του παιδιού είναι γλωσσικές συμπεριφορές (άρθρωση, λεξιλόγιο, σύνταξη) που εμφανίζονται με συστηματικότητα και είναι διαφορετικές από τις αναμενόμενες, κάτι που είναι ευκολότερο να εντοπίσει ένας γονιός που έχει μεγαλύτερα παιδιά και μπορεί να κάνει συγκρίσεις. Για τους γονείς που μεγαλώνουν το πρώτο τους παιδί, οι παιδίατροι και οι παιδαγωγοί των παιδικών σταθμών είναι αυτοί που θα τους βοηθήσουν να εντοπίσουν τυχόν αποκλίσεις/αδυναμίες στο λόγο και την επικοινωνία του παιδιού ώστε να απευθυνθούν στον Λογοπεδικό / Λογοθεραπευτή για αξιολόγηση.
 
      Εάν εντοπιστούν προβλήματα, πού πρέπει να απευθυνθεί ένας γονιός;

Άνθρωποι που ειδικεύονται στη διάγνωση προβλημάτων λόγου και μάθησης  απασχολούνται σε δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς. Αυτοί είναι αρμόδιοι για να αξιολογήσουν τις δυσκολίες των παιδιών και να βοηθήσουν στην επίλυσή τους, είτε με απλή συμβουλευτική στους γονείς (εφόσον πρόκειται για μικρές αδυναμίες που απαιτούν ενίσχυση) είτε με το σχεδιασμό και την εφαρμογή κατάλληλων προγραμμάτων αποκατάστασης (εάν πρόκειται για σοβαρότερες αδυναμίες). Μια έγκαιρη αντιμετώπιση εγγυάται μια πολύ πιο σύντομη αποκατάσταση και επιτρέπει στο παιδί να εξελιχθεί ομαλά σε γλωσσικό, συναισθηματικό, ακαδημαϊκό και κοινωνικό επίπεδο. Σκέψεις του τύπου «δεν πειράζει, μικρό είναι θα μιλήσει (ή θα διαβάσει / θα γράψει) αργότερα» ή «κι εγώ άργησα να μιλήσω» ή «κι εγώ είχα προβλήματα στο σχολείο» ή «είναι τεμπέλης, γι αυτό δεν προσπαθεί» εφησυχάζουν τους γονείς, καθυστερούν την επίλυση των προβλημάτων και συνήθως διογκώνουν το πρόβλημα. Τα παιδιά με δυσκολίες στο λόγο και τη μάθηση πρέπει να εντοπίζονται έγκαιρα και να δουλεύονται με συστηματικότητα και υπευθυνότητα από πλευράς ειδικών. Παρόλο που στη χώρα μας δεν υπάρχουν επαρκείς δημόσιες παροχές, τα ασφαλιστικά ταμεία φροντίζουν ώστε να καλύπτεται μεγάλο μέρος των δαπανών που απαιτούνται για λογοθεραπεία από το γονέα. Για το λόγο αυτό, δεν υπάρχει κανένας λόγος να καθυστερεί η αποκατάσταση προβλημάτων λόγου και μάθησης στο παιδί που δυσκολεύεται.

 
                                                                                                       Πηγή: Κέντρο Λόγου ΕΥ ΛΕΓΕΙΝ

Οργανώστε τη μελέτη του παιδιου σας..


Ø  Οργανώστε το χώρο εργασίας:

Δώστε στο παιδί δυο-τρεις εφικτές και για την υπόλοιπη οικογένεια επιλογές (γραφείο, παιδικό δωμάτιο, κουζίνα ή αλλού), και αφήστε το να αποφασίσει το ίδιο πού θέλει να διαβάζει και πώς θέλει να διαμορφώσει το χώρο. Παρεμβαίνετε ωστόσο διακριτικά, προκειμένου να αποφευχθούν λάθη που εσείς αναγνωρίζετε αλλά το παιδί αγνοεί. (Γνωρίζετε, π.χ., ότι ένα παιδί με προσοχή που διασπάται θέλει χώρο λιτό σε ερεθίσματα. Ή, καταλαβαίνετε, ότι ένα παιδί με προβλήματα στην ανάγνωση δεν μπορεί να διαβάζει στο περισσότερο θορυβώδες δωμάτιο του σπιτιού, αφού δεν πρόκειται να ακούει ό,τι διαβάζει).


Ø  Οργανώστε το χρόνο εργασίας:

Καλό θα είναι συντονιστούν όλα τα μέλη της οικογένειας, έτσι ώστε κανείς να μην ενοχλεί κανέναν. Θέστε συγκεκριμένες ώρες μελέτης (εάν δεν γνωρίζετε τις απαιτήσεις της νέας σχολικής τάξης, κανονίστε μία ενημερωτική συνάντηση με τους εκπαιδευτικούς). Συνυπολογίστε τις μεγαλύτερες ή μικρότερες δυσκολίες του δικού σας παιδιού και ορίστε ένα λογικό χρονοδιάγραμμα εργασίας. Ορίστε συγκεκριμένα διαλείμματα (τα παιδιά με αδυναμίες στη συγκέντρωση χρειάζονται περισσότερα). Εάν το παιδί σας δεν γνωρίζει ακόμη την ώρα, φροντίστε -εάν δεν προλαβαίνετε να του τη διδάξετε- να το εξοικειώσετε με ένα ρολόι-ξυπνητήρι, το οποίο θα ρυθμίζετε εσείς και θα χτυπά στις προσυμφωνημένες ώρες.
 

Ø  Οργανώστε τη συνεργασία σας:

Συναποφασίστε εάν θα χρειαστεί βοήθεια για τα μαθήματά του. Στόχος σας θα πρέπει να είναι η σταδιακή αυτονόμηση του παιδιού. Ενθαρρύνετέ το λοιπόν να μελετά μόνο μου και στη συνέχεια να αναζητά βοήθεια για τα προβλήματα / απορίες του. Το ρόλο του βοηθού μπορείτε να αναλάβετε οι δύο γονείς –εφόσον η προηγούμενη εμπειρία σας είναι θετική. Εάν δυσκολεύεστε να επιβληθείτε και να συνεργαστείτε αρμονικά μαζί του, συζητήστε το ενδεχόμενο υποστήριξης από κάποιον εκπαιδευτικό.


Ø  Οργανώστε τον τρόπο μελέτης:

Σε ένα φύλλο χαρτί φτιάξτε ένα πλάνο με 3 στήλες: 1) Μαθήματα 2) Ώρα / διάρκεια εργασίας 3) Επιτυχία (κατά τον έλεγχο των εργασιών). Φωτοτυπήστε το, για να έχετε ένα για κάθε σχολική μέρα. Η 1η και 2η στήλη συμπληρώνονται (ενδεχομένως με τη δική σας βοήθεια) μόλις το παιδί επιστρέφει από το σχολείο και η 3η στο τέλος της μελέτης (με χαρούμενες και λυπημένες φατσούλες, ή ότι άλλο σας εμπνέει). Αφιερώνοντας ένα 5λεπτο για την οργάνωση του χρόνου “συμμαζεύετε” το χρόνο μελέτης, κερδίζοντας ελεύθερο χρόνο για το παιδί και για εσάς.   

Ø  Αμοιβές και ποινές:

Ορίστε ένα σαφές σύστημα “αμοιβών” και “ποινών”, ανάλογα με τα ενδιαφέροντα του παιδιού σας. Προσέξτε να μην είστε υπερβολικά αυστηροί ούτε επιεικείς. “Αμοιβές” μπορούν να δίνονται πχ. στο τέλος κάθε μήνα, εφόσον το παιδί έχει κερδίσει χαρούμενη φατσούλα (στην 3η στήλη των επιτυχιών) πχ. για 20 μέρες. “Ποινές” μπορεί να δοθούν εάν διαπιστωθεί ότι κάνει κάτι άλλο σε ώρα μελέτης, δεν τηρεί το ωράριό του, «κρύβει» ασκήσεις ή για όποιον άλλο λόγο  εσείς εκτιμάτε ως σημαντικό.

                                                                                                                 
Πηγή: Κέντρο Λόγου ΕΥ ΛΕΓΕΙΝ


Εκρήξεις θυμού στα παιδιά και πώς να τις ελέγξετε!

Ο θυμός είναι ένα έντονο συναίσθημα, αλλά απολύτως φυσιολογικό. Οι γονείς πολλές φορές νομίζουν ότι το παιδί τους θυμώνει χωρίς να υπάρχει προφανής λόγος. Κι όμως αυτό είναι μεγάλο λάθος. Οι έρευνες αναφέρουν ότι ο θυμός είναι ένα από τα συχνότερα συναισθήματα του ανθρώπου. Το παιδί θυμώνει, επειδή υπάρχει κάποιος λόγος τον οποίο πρέπει να μάθετε, για να το βοηθήσετε να τον διαχειριστεί. 


Γιατί θυμώνει το παιδί:

Το παιδί θυμώνει, όταν αισθάνεται αβοήθητο. Ο θυμός στο παιδί μπορεί να προκληθεί από άγχος, μοναξιά, απομόνωση, αμηχανία, αδικία, επειδή φοβάται την απώλεια. Για να το πούμε πιο απλά, σκεφτείτε ότι, όταν φοβάται μην πληγωθεί από μία απώλεια, τότε θυμώνει. Θέλει να πάρει αυτό που θέλει ή του παίρνετε κάτι που ήθελε. Όταν το παιδάκι σας είναι αγχωμένο, πεινασμένο, κουρασμένο ή άρρωστο, να ξέρετε ότι οι εκρήξεις αυτές θα είναι ακόμη πιο έντονες. 
Και να θυμάστε ότι στο παιδί ο θυμός δεν είναι το ίδιο πράγμα με την επιθετικότητα. Όταν ένα παιδί θυμώνει, δε σημαίνει ότι είναι και επιθετικό… Εκεί ο ρόλος του γονιού είναι καταλυτικός, επειδή θα προσπαθήσει να βοηθήσει το παιδί του να εκφράσει με διαφορετικό τρόπο την αγανάκτησή του. Δεν είναι θέμα κακού χαρακτήρα, απλώς δεν έχει ακόμη ωριμάσει ο αυτοέλεγχός του.
Επίσης κάποια παιδάκια επειδή δεν έχουν ακόμη πλούσιο λεξιλόγιο, για να εκφράσουν τα θέλω τους και τις ανάγκες τους θυμώνουν, καθώς είναι τρόπος επικοινωνίας γι’ αυτά, να δείξουν δηλαδή τη δυσαρέσκειά τους.
Δεν αντέχουν να τα αγνοείτε!
Είναι σημαντικό οι γονείς να διδάξουν στο παιδί τους ότι είναι φυσιολογικό και αποδεκτό να θυμώνει κανείς και η χρυσή τομή δεν είναι η απάρνηση του θυμού ως συναισθήματος, αλλά η διαχείρισή του και η παραγωγική διοχέτευσή του.

Αναγνωρίστε τα σημάδια του θυμού:

Τεντωμένο σώμα, σφιγμένα δόντια, αυξημένη ένταση του λόγου, αγενείς λέξεις, ο τόνος της φωνής αλλάζει από κλαψούρισμα σε φωνές και το ανάποδο, ανησυχία, απόσυρση, ή και απάθεια, θόρυβοι με το στόμα σαν βρυχηθμοί ή βαθιά αναπνοή, έντονες εκφράσεις του προσώπου.

Και τι κάνει ο γονιός μπροστά σε μία έκρηξη θυμού:

Παραμείνετε ήρεμοι και ψύχραιμοι. Θυμηθείτε ότι το παιδί είναι συναισθηματικό βαρόμετρο και θα επηρεαστεί αμέσως και από τη δική σας ψυχολογική κατάσταση. Αν παραμείνετε σε κατάστασηηρεμίας, τότε έχετε μεγαλύτερες πιθανότητες να το γαληνέψετε, ενώ αν θυμώσετε, θα οργιστείακόμα περισσότερο. 
Να προσέξετε μήπως το παιδί σας πάνω στην έκρηξη τραυματιστεί ή τραυματίσει κάποιον άλλο. Αγνοήστε το θυμό του, μέχρι να ηρεμήσει. Μπορείτε να το κρατήσετε μαλακά και σταθερά μέχρι να ηρεμήσει. 
Μην προσπαθήσετε να μιλήσετε λογικά με το παιδί σας κατά τη διάρκεια της έκρηξης. Δε θα σας καταλάβει. Όταν ηρεμήσει, μπορείτε να συζητήσετε για τη συμπεριφορά του. Σε καμία περίπτωση μην ενισχύσετε την έκρηξή του αντιδρώντας κι εσείς με τον ίδιο τρόπο. Μην του προσφέρετε δωράκια και αμοιβές, για να σταματήσει. Μην το χτυπάτε το παιδί, ούτε καν απαλές ξυλιές στο ποπό του, γιατί θα εισπράξει ότι η βία είναι ένα αποδεκτό μέσο αντιμετώπισης του θυμού!!! Αποφεύγουμε να χρησιμοποιούμε χαρακτηρισμούς τύπου «είσαι πολύ κακός/ή».
Προσοχή: Μηναπαγορεύετε στο παιδί σας να εκφράζει τα συναισθήματά του.


Τι μπορεί να κάνει ο γονιός, ώστε να αποφύγει μία έκρηξη θυμού:

Για να κατανοήσετε το θυμό του παιδιού σας, θα πρέπει πρώτα να καταλάβετε τι αισθάνεται. Ρωτήστε το τι συνέβη, τι αισθάνεται και γιατί αισθάνεται έτσι, τι πήγε στραβά. Μπορεί να χρειαστεί εσάς, για να καταφέρει να εκφράσει τα συναισθήματά του. Μην πείτε απλώς στο παιδί σας τι δεν πρέπει να κάνει, αλλά τι πρέπει να κάνει.
Σχολιάστε τη συμπεριφορά του, όταν είναι καλή. Για παράδειγμα «Μ’ άρεσε ο τρόπος που συμπεριφέρθηκες στον αδελφό σου, όταν σου πήρε τα παιχνίδια σου». «Χαίρομαι πολύ που μοιράστηκες τα μπισκότα με την αδελφή σου». «Σ’ ευχαριστώ που μου είπες την αλήθεια γι’ αυτό που συνέβη». Αγνοήστε τη συμπεριφορά του, όταν μπορεί να γίνει ανεκτή. Για παράδειγμα, αν μιλάτε στο τηλέφωνο και εκείνο σας λέει «δε θέλω να μιλάς στο τηλέφωνο, δε θέλω να μιλάς στο τηλέφωνο». Όταν κλείσετε το τηλέφωνο πείτε του «Σ’ ευχαριστώ που περίμενες, ενώ μιλούσα στο τηλέφωνο. Τώρα που τελείωσα, πες μου τι θα ήθελες».
Πείτε «όχι» με σαφήνεια και σταθερότητα, πάντοτε όμως με εξήγηση. Ακόμα κι όταν πείτε «ναι», πάλι θα πρέπει να εξηγήσετε, γιατί σε αυτή την περίπτωση είναι η κατάλληλη στιγμή, για να γίνει κάτι. Επομένως, να γίνεται κατανοητό πότε μπορεί και πότε όχι να «σπάσει» τους κανόνες. Να του προσφέρετε την ευκαιρία για σωματική δραστηριότητα, για να διοχετεύει και να ξοδεύει τηνενέργειά του. Το παιδί χρειάζεται γυμναστική ή σωματική δραστηριότητα, για να εκτονωθεί.
Αφήστε το να δοκιμάσει τις δυνάμεις του, ακόμα κι αν υπάρχει ο κίνδυνος να αποτύχει. Να τοενθαρρύνετε να δει τις δυνατότητές του, αλλά και τις αδυναμίες του. Πολλές φορές το παιδί εκδηλώνει το θυμό του, όταν απέτυχε σε μία δραστηριότητά του. Αναγνωρίστε τη δυσκολία του εγχειρήματος και επαινέστε την προσπάθειά του, ακόμα κι αν δεν πέτυχε το στόχο του. 
Αντιμετωπίστε την έκρηξη θυμού με χιούμορ. Είναι πολύ βοηθητικό εκείνη τη στιγμή να επιστρατεύσετε τα καλύτερα πειράγματά σας, για να εκτονώσετε το θυμό του. Προσοχή, όμως, σε καμία περίπτωση να μην είναι αστεία που το γελοιοποιούν. Να αποφύγετε καταστάσεις που θα ενισχύσουν μία έκρηξη θυμού. Μην αφήνετε το παιδί να κουράζεται πάρα πολύ ή να μένει παραπάνω από το κανονικό νηστικό. Να έχετε σύστημα και πρόγραμμα.
Μη ζητάτε από το παιδί σας πράγματα που δεν μπορεί να καταφέρει λόγω ηλικίας. Αν πρόκειται να γίνει μία αλλαγή μέσα στη ζωή σας ή το σπίτι σας, προετοιμάστε το παιδάκι σας, για να μην του έρθει ξαφνικό. Να φροντίζετε να το απασχολείτε με δημιουργικά παιχνίδια, ανάλογα προς την ηλικία του, και να το ενθαρρύνετε να διαβάζει βιβλία που καλλιεργούν τη φαντασία του και τη δημιουργική του σκέψη.
Να αφιερώνετε χρόνο στο παιδί σας και μάλιστα με τρόπο ουσιαστικό. 
Να μην κάνετε κι εσείς εκρήξεις θυμού και δε θέλω δικαιολογίες… Οι γονείς είναι πρότυπα. Γι’ αυτό ακούμε ατάκες του τύπου «Είμαι φωνακλάς σαν τον μπαμπά»! Εξετάστε αν κάποια του ανάγκη δεν έχει ικανοποιηθεί και γι’ αυτό εκδηλώνει θυμό.
Δείξτε του αγάπη και πολλή τρυφερότητα!

 

Πότε πρέπει να ζητήσετε βοήθεια ειδικού:

Αν οι εκρήξεις θυμού γίνουν χειρότερες μετά τα 4 έτη. Αν το παιδί αυτοτραυματίζεται, τραυματίζει άλλους ανθρώπους, καταστρέφει αντικείμενα, όταν έχει τα ξεσπάσματα. Αν κατά τη διάρκεια των εκρήξεών του δεν παίρνει ανάσα και λιποθυμά. Προσέξτε αν η έκρηξη θυμού συνδυάζεται με: πονοκέφαλο, άρνηση ύπνου ή φαγητού, άγχος, υπερβολική προσκόλληση στο γονιό, κοιλιακό πόνο, εφιάλτες, καθυστέρηση ανάπτυξης. Αν έχει 5 ή περισσότερες εκρήξεις θυμού την ημέρα.
Pic Source: specialedpost.com, turningleafcounseling.com, larita.com, mnclibrary.org.au, ceravolofamily.blogspot.com


Θυμός και παιδί



Όπως όλοι οι άνθρωποι θυμώνουν, το ίδιο συμβαίνει στα παιδιά. Όλα τα συναισθήματα είναι ανθρώπινα αλλά και χρήσιμα. Ο θυμός είναι η άμυνα ενάντια σε βαθύτερα συναισθήματα όπως ο φόβος, η απογοήτευση, η ζήλια και ο πόνος. Όταν αυτά τα συναισθήματα γίνονται πολύ έντονα και συσσωρεύονται μέσα μας, τότε αυτόματα θυμώνουμε για να προστατεύσουμε τον εαυτό μας από τον υπερβολικό πόνο. Με αυτό τον τρόπο τα συναισθήματα αυτά βρίσκουν και μια διέξοδο. Έτσι, όταν κάτι μας απειλήσει συναισθηματικά προχωρούμε στην επίθεση, δηλαδή τον θυμό. Τα παιδιά συνήθως θυμώνουν:
- με τον μικρό τους αδερφό (που έκανε ζημιά σε κάποιο σημαντικό παιχνίδι)
- με τους γονείς τους (οι οποίοι του συμπεριφέρθηκαν «άδικα»)
- με τη δασκάλα τους (που τους ντρόπιασε)
- με κάποιο άλλο παιδί που τους εκφόβησε
Όταν τα παιδιά μεγαλώσουν σε ένα σπίτι όπου ο θυμός αντιμετωπίζεται με υγιή τρόπο, τότε μαθαίνουν να χειρίζονται και το δικό τους θυμό πιο εποικοδομητικά. Άλλωστε αυτό δεν είναι κάτι καινούργιο: στα μάτιατων παιδιών οι γονείς είναι το καλύτερο παράδειγμα ! Ο θυμός λοιπόν, παρόλο που φοβίζει μικρούς και μεγάλους, είναι μια καλή ευκαιρία για σωστή διαπαιδαγώγηση των παιδιών εάν οι γονείς τον αξιοποιήσουν σωστά.

Υγιής αντιμετώπιση θυμού σημαίνει:

Έλεγχος επιθετικών συμπεριφορών. Μέχρι το νηπιαγωγείο τα παιδιά πρέπει να μπορούν να ελέγχουν την αύξηση της αδρεναλίνης και άλλων χημικών στο σώμα τους όταν θυμώνουν, έτσι ώστε να ηρεμούν από μόνοι τους και να μην ενοχλούν κανέναν όταν αναστατώνονται για οποιοδήποτε λόγο. Για να φτάσει το παιδί σας όμως σε αυτό το σημείο, πρέπει να το βοηθήσετε και σεις. Η ρύθμιση των διαφόρων χημικών διαμορφώνεται τα πρώτα χρόνια του παιδιού ανάλογα με τα βιώματα και τις συμπεριφορές που βλέπει γύρω του. Αποδεχτείτε το θυμό του παιδιού σας και παραμείνετε ήρεμοι. Αυτό βελτιώνει τις συναισθηματικές δεξιότητες του παιδιού, μαθαίνοντας το να ηρεμεί και να μην κάνει κακό σε κανέναν.

Αναγνώριση των πιο απειλητικών συναισθημάτων που βρίσκονται κάτω από το θυμό. Μόλις το παιδί βιώσει τη θλίψη για το σπασμένο παιχνίδι, τον πόνο για την «άδικη» μητέρα του, την ντροπή όταν δεν ήξερε την απάντηση στην τάξη ή τον φόβο όταν ο συμμαθητής του τον απείλησε, τότε μπορεί να προχωρήσει μπροστά. Δεν χρειάζεται πλέον το θυμό για να υπερασπιστεί αυτά τα συναισθήματα, κι έτσι ο θυμός εξατμίζεται. Σε αντίθεση, εάν δεν βοηθήσετε τα παιδιά σας να βρουν την πραγματική πηγή του θυμού τους, τότε θα συνεχίσουν να χάνουν τη ψυχραιμία τους χωρίς να λύνουν το βαθύτερο πρόβλημα.

Εποικοδομητική επίλυση προβλημάτων. Στόχος είναι το παιδί σας να χρησιμοποιήσει το θυμό έτσι ώστε κάνει τις αλλαγές που χρειάζεται για να μην επαναληφθεί ξανά αυτό που τον θυμώνει. Αυτό μπορεί να σημαίνει μετακίνηση των παιχνιδιών μακριά από τον μικρό του αδερφό, ή γονική υποστήριξη για την αντιμετώπιση του εκφοβισμού από το συμμαθητή του. Ακόμη, μπορεί να αναγνωρίσει τη δική του συμβολή στο πρόβλημα, ακολουθώντας καλύτερα τις συμβουλές των γονιών του ή να κάνει καλύτερη προετοιμασία για το σχολείο.

Χρειάζονται χρόνια γονικής υποστήριξης για να μάθουν τα παιδιά αυτές τις δεξιότητες. Εάν οι γονείς βοηθήσουν το παιδί τους έτσι ώστε να αισθάνεται την ασφάλεια για να εκφράσει ελεύθερα το θυμό του και να διερευνήσει τα συναισθήματα που βρίσκονται από κάτω, τότε θα μάθει πιο γρήγορα να ξεπερνά το θυμό του κατά τη διάρκεια του δημοτικού.

Πως μπορείτε να βοηθήσετε τα παιδιά σας να διαχειρίζονται το θυμό τους;

1. Να θυμάστε ότι όλα τα συναισθήματα είναι αποδεκτά. Μόνο οι πράξεις πρέπει να περιορίζονται.

2. Βάλτε όρια. Επιτρέποντας το συναίσθημα δεν σημαίνει πως επιτρέπονται και οι καταστροφικές πράξεις. Τα παιδιά δεν πρέπει ποτέ να κτυπούν άλλους ανθρώπους, ούτε καν τους γονείς τους. Όταν κτυπούν όμως τους γονείς τους, τότε τα παιδιά ζητούν ουσιαστικά από αυτούς να θέσουν τα όρια έτσι ώστε να τα βοηθήσουν να συγκρατήσουν το θυμό τους. Μπορείτε να πείτε στο παιδί σας «Μπορείς να είσαι όσο θυμωμένος θέλεις όμως δεν μπορείς να κτυπάς». Μην αφήσετε το παιδί σας να σπάσει πράγματα πάνω στο θυμό του. Αυτό θα το κάνει να αισθάνεται τύψεις. Η δουλειά σας είναι να προσφέρετε ασφάλεια και να ακούσετε τι έχει να σας πει.

3. Ποτέ μη στέλνετε ένα παιδί μακριά για να ηρεμήσει μόνο του. Να θυμάστε πως τα παιδιά χρειάζονται περισσότερο την αγάπη σας εκείνες τις στιγμές που θεωρείτε πως την αξίζουν λιγότερο. Αντί να αφήσετε το παιδί σας μόνο του με αυτά τα μεγάλα και τρομακτικά συναισθήματα, παραμείνετε δίπλα του και βοηθήστε το. Μένοντας κοντά από το παιδί σας αισθάνεται λιγότερο μόνο και αβοήθητο. Θα εκπλαγείτε με τον αυτοέλεγχο που αποκτούν τα παιδιά όταν υιοθετήσετε αυτή την πρακτική.

4. Μείνετε κοντά στο παιδί σας όταν είναι αναστατωμένο. Αναγνωρίστε αυτό που συνέβη εάν γνωρίζετε, και επιτρέψτε λεκτικά και συγκεκριμένα το κλάμα, τη λύπη, λέγοντας του «Είναι εντάξει. Όλοι θέλουν μερικές φορές να κλαίνε». Μπορείτε να τον ακουμπήσετε στην πλάτη για να παραμείνετε συνδεδεμένοι μαζί του. Εάν πάλι σας διώχνει μακριά, απομακρυνθείτε λίγο όμως παραμείνετε στον ίδιο χώρο λέγοντάς του πως δεν θα τον αφήσετε μόνο του με αυτά τα έντονα συναισθήματα.

5. Παραμείνετε ήρεμοι. Φωνάζοντας σε ένα θυμωμένο παιδί ενισχύεται αυτό που ήδη νιώθει και κάνετε τα πράγματα χειρότερα. Η δουλειά σας είναι να επαναφέρετε την ηρεμία γιατί μόνο έτσι τα παιδιά μπορούν να μάθουν και να καταλάβουν πώς να γίνουν καλύτερα. Εάν έχετε τη συνήθεια να φωνάζετε στα παιδιά σας τότε και αυτά θα υιοθετήσουν τη συμπεριφορά σας όταν θα είναι έφηβοι εάν όχι και πιο νωρίς.

Τα παιδιά πρέπει να μάθουν από εσάς ότι ο θυμός και τα άλλα συναισθήματα που αναστατώνουν δεν είναι τελικά τόσο τρομακτικά, μιας και ούτε η Μαμά κι ο Μπαμπάς τα φοβούνται. Η παρουσία σας τα κάνει να αισθάνονται ασφαλή, επιτρέποντας την ανάπτυξη του αυτοέλεγχου και της λογικής ψύχραιμης σκέψης. Έτσι μαθαίνουν τα παιδιά πώς να καταπραΰνουν τον εαυτό τους.

6. Δώστε τρόπους στο παιδί σας για να διαχειριστεί το θυμό του εκείνη τη στιγμή. Μπορείτε να προτείνετε στο παιδί σας όταν είναι θυμωμένο να κτυπήσει για λίγο κάποιο μαξιλάρι. Εάν είναι λίγο μεγαλύτερο το παιδί σας, μπορείτε να του προτείνετε να ζωγραφίσει ή να γράψει πάνω στο χαρτί γιατί είναι θυμωμένο και μετά να το σκίσει σε μικρά κομματάκια. Μπορείτε να προτείνετε επίσης να πάρει μια ανάσα μετρώντας μέχρι το 4 και μετά να εκπνεύσει μετρώντας μέχρι το 8. Όταν το παιδί σας είναι ήρεμο, μπορείτε να κάνετε μια λίστα μαζί με εποικοδομητικούς τρόπους εκτόνωσης συναισθημάτων και φωτογραφίες και να τη βάλετε στο ψυγείο. Αυτό μπορείτε και σεις οι γονείς να το χρησιμοποιήσετε ως παράδειγμα όταν θα είστε θυμωμένοι.

7. Βοηθείστε το παιδί σας να αναπτύξει συναισθηματική νοημοσύνη. Τα παιδιά που αισθάνονται άνετα με τα συναισθήματα τους χειρίζονται το θυμό τους πιο εποικοδομητικά. Μάθετε και δείξτε στα παιδιά σας να μη φοβούνται τα συναισθήματά τους, όποια και αν είναι αυτά. Κάντε τα παιδιά σας να αισθάνονται ασφάλεια και ενθαρρύνετέ τα να εκφράζουν οποιαδήποτε άβολα συναισθήματα.

10 σημάδια που δείχνουν πως το παιδί χρειάζεται βοήθεια από ειδικό στη διαχείριση του θυμού
1. Δεν μπορεί να ελέγξει την επιθετικότητά του και κτυπά ανθρώπους μετά την ηλικία των 5.
2. Παθαίνει συχνές κρίσεις θυμού, δείχνοντας πως κουβαλά ένα μεγάλο δοχείο θυμού που έχει ξεχειλίσει.
3. Είναι εύκολα αρνητικό και αντίθετο με ότι του λέτε.
4. Δεν μπορεί να ακολουθήσει την εποικοδομητική λύση ενός προβλήματος και δεν αναγνωρίζει την ευθύνη που έχει το ίδιο στη δημιουργία του προβλήματος. Αισθάνεται συνεχώς πως είναι το θύμα.
5. Χάνει συνεχώς φίλους, απομακρύνει τους μεγάλους ή εμπλέκεται σε διαπροσωπικές συγκρούσεις.
6. Σκέφτεται συνεχώς την εκδίκηση.
7. Απειλεί να κάνει ή κάνει κακό στον εαυτό του.
8. Προκαλεί ζημιά σε ιδιοκτησία.
9. Εκφράζει επανειλημμένα μίσος για τον εαυτό του ή για κάποιον άλλον.
10. Κάνει κακό σε μικρότερα παιδιά ή σε ζώα.

Για τα παιδιά που έχουν δυσκολίες στη διαχείριση θυμού, η θεραπευτική παρέμβαση μπορεί να τα βοηθήσει να επεξεργαστούν τα βαθύτερα συναισθήματα που κρύβονται κάτω από το θυμό και να αναπτύξουν την ικανότητα να διαχειρίζονται όλα τους τα συναισθήματα. Προλαμβάνοντας και αντιμετωπίζοντας το συσσωρευμένο θυμό του παιδιού σας μέσω μιας θεραπευτικής παρέμβασης, το βοηθάτε να γίνει ένας πιο ισορροπημένος ενήλικας.

Το παιδί μου έχει δυνατή προσωπικότητα


Ο Μ. 9 χρόνων, είναι το μεγαλύτερο από τα δύο παιδιά της οικογένειάς του. Είναι έξυπνος, δημιουργικός, ευαίσθητος, αλλά και πολύ πεισματάρης, που θέλει να γίνεται το δικό του. Συχνά, λόγω της πολύ ισχυρής προσωπικότητάς του, προσπαθεί και καταφέρνει να κατευθύνει την οικογένειά του παρόλο που θα έπρεπε να συμβαίνει το αντίθετο. Με τον τρόπο του καταφέρνει να έχει τους γονείς του στην «πρίζα».

Ο Μ., όπως και τα περισσότερα παιδιά με δυνατήπροσωπικότητα, καταφέρνει να δοκιμάζει τα όρια των γονιών του και μάλιστα με μεγάλη επιτυχία. Πολλές φορές ένας γονιός ζητά το ίδιο πράγμα, με τον ίδιο τρόπο, από τα δύο παιδιά του και έχει δυο διαφορετικές αντιδράσεις. Νιώθει αναστάτωση, δεν ξέρει πώς να αντιδράσει και αναρωτιέται τι λάθος κάνει;

Η μεγάλη επιμονή να «δοκιμάζουν τα όρια των γονιών τους, είναι ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά των παιδιών με δυνατή προσωπικότητα. Και ακριβώς αυτό το χαρακτηριστικό αναστατώνει πάρα πολύ τους γονείς.

Γιατί άραγε ένα παιδί να αντιδρά με αυτό τον τρόπο; Μήπως το παιδί αυτό αντιδρά έντονα στους κανόνες της οικογένειας; Μήπως αυτό γίνεται από μικρή ηλικία; Μήπως προκαλεί αντίδραση με ακραίες συμπεριφορές; Μήπως ο γονιός νιώθει ότι βγαίνει εκτός εαυτού; Μήπως προκαλεί προβληματισμό κατά πόσο κάτι μπορεί να συμβαίνει με το παιδί του;

Ποια είναι αυτά τα παιδιά;
Όταν αναφερόμαστε σε παιδιά «με δυνατή προσωπικότητα», εννοούμε εκείνα τα παιδιά με δυνατή θέληση και πείσμα, που συνήθως μαθαίνουν κάτι διαλέγοντας το δύσκολο τρόπο και δοκιμάζουν «τα όρια των γονιών τους». Θα προσπαθήσουμε να δώσουμε κάποια χαρακτηριστικά αυτών των παιδιών, με στόχο να σας βοηθήσουμε να μπορέσετε να καταλάβετε καλύτερα το παιδί σας, τις αντιδράσεις και τις συμπεριφορές του.

• Μήπως συμβαίνει κάτι με τα παιδιά με δυνατή προσωπικότητα; 
Πολλές φορές μπορεί να έχετε διερωτηθεί μήπως κάτι συμβαίνει με το παιδί σας, όταν ο δάσκαλος ή κάποιος του περιβάλλοντός σας, επισημαίνει ότι κάποιες συμπεριφορές του είναι ακραίες. Έχετε δίκιο να διερωτάστε. Όμως τα περισσότερα παιδιά με δυνατή προσωπικότητα, έχουν απλά, έντονη, χαρακτηριστικήσυμπεριφορά. Αυτό βέβαια, δεν σημαίνει ότι έχουν πρόβλημα λειτουργίας στον εγκέφαλο ή συναισθηματικές διαταραχές ή κάποια άλλη δυσκολία. Στα περισσότερα παιδιά δεν έχουν διαγνωστεί οποιανδήποτε προβλήματα. Βέβαια, η δυνατή προσωπικότητα, είναι δυνατό να συνυπάρχει μαζί με κάποιο άλλο χαρακτηριστικό γνώρισμα ή συμπεριφορά. Έτσι μερικές φορές παιδιά με δυνατή προσωπικότητα, μπορεί να έχουν μαθησιακές δυσκολίεςυπερκινητικότητα ή άλλες ειδικές ανάγκες.

• Όλα τα παιδιά με δυνατή προσωπικότητα δεν είναι τα ίδια.
Κάθε παιδί είναι ένα ξεχωριστό άτομο, με τα δικά του χαρακτηριστικά. Σκέφτεται και συμπεριφέρεται διαφορετικά. Βέβαια μπορεί όλα αυτά τα παιδιά να έχουν ένα κοινό γνώρισμα, όλα μαθαίνουν «δοκιμάζοντας τα όρια των γονιών τους», αλλά ακόμη και αυτό δεν γίνεται από όλα με τον ίδιο τρόπο και στον ίδιο βαθμό.

• Τα παιδιά με δυνατή προσωπικότητα , είναι παιδιά που δύσκολα τα καταλαβαίνουμε. 
Το κάθε άτομο ξεχωρίζει με το τρόπο που σκέφτεται, μαθαίνει, συμπεριφέρεται. Όταν τα άτομα αυτά, σκέφτονται, μαθαίνουν και συμπεριφέρονται με παρόμοιους τρόπους όπως εμάς, τότε είναι εύκολο να τους καταλάβουμε και να τους κατανοήσουμε. Όταν όμως σκέφτονται, μαθαίνουν και συμπεριφέρονται με πολύ διαφορετικούς τρόπους, τότε δυσκολευόμαστε να καταλάβουμε και να τα κατανοήσουμε. Αυτό ακριβώς συμβαίνει με τα παιδιά αυτά. Πολλές φορές, η συμπεριφορά τους δεν έχει κανένα νόημα για μας. Κάποιες φορές διερωτόμαστε γιατί κάποιος να συμπεριφέρεται με αυτό το τρόπο. Ο τρόπος που σκέφτονται, μαθαίνουν και συμπεριφέρονται, είναι ξεχωριστός και γι αυτό συχνά έχουμε τη δυσκολία να τα καταλάβουμε. Εάν γνωρίζαμε τον τρόπο που σκέφτονται, τότε και η συμπεριφορά τους θα είχε ένα νόημα για μας. Τότε θα μπορούμε να τα καταλάβουμε και να επικοινωνήσουμε ευκολότερα και καλύτερα μαζί τους.

• Τα παιδιά με δυνατή προσωπικότητα δεν ανταποκρίνονται σε μεθόδους πειθαρχίας και καθοδήγησης, στις οποίες ανταποκρίνονται τα άλλα παιδιά. 
Πολλοί γονείς συγχύζονται όταν οι μέθοδοι πειθαρχίας και καθοδήγησης που χρησιμοποιούν για το ένα παιδί τους, δεν λειτουργεί για το άλλο. Υπάρχουν τα παιδιά τα που είναι συνεργάσιμα και άλλα που αντιδρούν και δυσκολεύονται να συνεργαστούν. Αυτά τα παιδιά χρειάζονται εντελώς διαφορετικό τρόπο καθοδήγησης. Οι δύο γονείς του πρέπει να έχουν ενιαίο τρόπο χειρισμού, ξεκάθαρες οδηγίες , σταθερότητα, συνέπεια και προπαντός όρια.

• Αυτά τα παιδιά μαθαίνουν μέσα από τις συνέπειες των πράξεών τους.
Τα παιδιά με δυνατή προσωπικότητα συνήθως μαθαίνουν, ακολουθώντας το «δύσκολο δρόμο». Γι αυτό, συνήθως για να μάθουν αυτό που προσπαθούμε να τους μάθουμε, χρειάζονται την εμπειρία από τις συνέπειες των επιλογών και συμπεριφορών τους. Για ένα τέτοιο παιδί, δεν είναι αρκετό να του ζητήσουμε να μην κλωτσά την μπάλα μέσα στο σπίτι. Αυτό το παιδί έχει ανάγκη να το κάνει και να στερηθεί τη μπάλα αρκετές φορές, μέχρι να αποδεχτεί τους κανόνες που εμείς θέλουμε να του μάθουμε.

Πως αισθάνονται οι γονείς
Τα παιδιά με δυνατή προσωπικότητα, με τη συμπεριφορά τους φέρνουν συχνά τους άλλους σε αδιέξοδο, ή ακόμα ότι τους βγάζουν «εκτός εαυτού».

Πως νιώθετε όταν το παιδί σας αμφισβητεί το ρόλο και την εξουσία σας; Θυμωμένοι; Απογοητευμένοι; Ντροπιασμένοι; Ένοχοι; Κουρασμένοι; Ανίκανοι; Ενοχλημένοι; Ή μήπως όλα αυτά μαζί. Αυτά τα συναισθήματα είναι φυσιολογικά, όταν υπάρχουν ακραίες συμπεριφορές. Επίσης, η συμπεριφορά αυτών των παιδιών μπορεί να είναι αιτία για συγκρούσεις μέσα στην οικογένεια (μεταξύ γονιών και αδελφιών).

Όταν διαπιστώσετε ότι το παιδί σας ανήκει στην ομάδα παιδιών με δυνατή προσωπικότητα, ακολουθεί η επόμενη ερώτηση «Και τώρα τι κάνουμε;» Τότε, δυνατό να βρεθείτε μπροστά σε διλήμματα:

• Να προσπαθήσετε να το ελέγξετε μέσα από τη σύγκρουση μαζί του ή
• Να τα παρατήσετε και να το αφήσετε να σας ελέγχει ή
• Να δοκιμάσετε λίγο από το καθένα από τα πιο πάνω ή
• Να δεχτείτε ότι το παιδί σας είναι ένα παιδί με δυνατή προσωπικότητα. Στην τελευταία περίπτωση, θα απαιτηθεί να μάθετε νέους τρόπους καθοδήγησης που θα βοηθήσουν, τόσο εσάς να είστε πιο ήρεμοι, όσο και το παιδί σας να εξελιχτεί σε ένα δυναμικό, συνεργάσιμο και υπεύθυνο άτομο.